آق توقای یک روستای ترکمن نشین در شرق دریای مازندران است.
به فضاهای سبزی که در میدانهای باز کنارۀ برخی از رودها پدید می آید و دارای بوته، درختچه و درختان کوچک است، توقای گفته میشود و آق به معنای سفید است. روستای آق توقای از توابع مراوه تپه در شمال رود اترک است.
«آق امام» نام روستایی ترکمننشین و با جاذبۀ گردشگری در شرق دریای مازندران است. آق در زبان ترکمنی به معنای سفید و پاک است. بقعه مقدّس آق امام بر سر تپّهای در جنوب گنبد است. روستای نزدیک این تپّه نیز به آن نامیده شده است. در باور ترکمنان قرنگکی امام، قزل امام و آق امام سه برادر هستند؛ قرنگکی امام همان امامزاده یحیی بن زید در جنوب گنبد است و قزل امام در قارری قالاری ترکمنستان به خاک سپرده شده است. بقعۀ آق امام را مقبره امامزاده محمّد بن زید میدانند.
آغاجَری، آقاجَری (آغاجْ اَری) ایلی ترک تبار، ساکن اطراف بهبهان هستند. آغاجری پیوندی از دو واژۀ ترکی «آغاج» به معنای «درخت» و «اَر» به معنای «مرد» است که به معنای «مرد بیشه» است. گروهی از ترکان در پی چیرگی سپاه خونریز مغول زادگاه خود را که نزدیک رود سیحون بود ترک گفته و رهسپار ایران و جاهای دیگر شدند. گروهی از اینان به شمال خوزستان کوچیدند و نام آغاجری از نام اینان برگرفته شده است. با گذشت زمان این ترکان مهاجر در میان عشایر دیگر پخش شدند.
آغاجری نام روستایی در آذربایجانشرقی نیز هست.
در ریشهیابی نام آشتیان چندین سخن گوناگون وجود دارد:
سخن نخست درستتر و خِردپسندانهتر مینـماید.
آسمان‌آباد شهری در استان ایلام است. آب و هوای آن معتدل کوهستانی است. اطراف منطقه را کوه‌ها گرفته اند و چشم انداز زیبایی ساخته اند. آسمان در این شهر زیبا دیده میشود و نام آسمان آباد برازندۀ آن است.
این شهر در گذشته کوچان نامیده میشد. کوچان یعنی جایگاه کوچها. کوچ از ساکنان قدیمی گیلان به شمار می‌روند و در بسیاری از متون باستانی نامشان با بلوچها آمده است؛ بلوچها در سدههای دوم و سوم هجری از گیلان کوچیده و به جنوب شرقی ایران رفتند و به منطقۀ جلگه‌ای و دو سوی سپیدرود آمدند و گروهی در کوچسفهان امروز و گروهی دیگر در آستانه امروز یا کوچان پیشین ساکن شدند و نام خود را بر این دو ناحیه نهادند و پس از تدفین پیکر سیّد جلال‌الدین اشرف که نوشتهاند پسر امام موسی کاظم (ع) بوده در این شهر، نام آن به آستانه اشرفیه تبدیل شد.
آستارا بندری زیبا در استان گیلان است.
چند نظر در بارۀ ریشۀ نام آستارا هست که نخستین آنها منطقیتر و معروفتر است.
آستارا در کتاب حُدودُ العالَم (نوشته 372 هجری قمری) به شکل استراب نوشته شده است.
بیشتر نویسندگان بعدی مانند علی بن شمس الدین بن حاجی حسین لاهیجی و عبدالفتاح فومنی و میرخواند، نام این شهر را آستارا نوشتهاند. از نظر تاریخی قدیمیترین تاریخنویسی که از آستارا نام برده‌است «ظهیرالدین مرعشی» است. وی در کتاب گلستان و دیلمستان سه بار این محل را به نام «آستارا» و یک بار به نام«آستاره» آورده‌است.
حمدالله مستوفی در نزهةالقلوب (نوشته ۷۳۰ هجری قمری) می نویسد: گیلان از اقلیم چهارم است و در کنار دریای مازندران قرار دارد. اسپهبد (آستارا) شهری متوسّط است و حاصلش غلّه، برنج و میوه میباشد.
تنها در«صریح الملک» که دربارۀ موقوفات مزار شیخ صفیالدین اردبیلی است، این نام به شکلهای اصطاراب و استاره دیده میشود که دو صورت نخست با شکل نام بُرده در حُدودُ العالَم نزدیک است.
شهر آسارا از توابع شهرستان کرج در استان البرز است. در پارهای گویشهای ایرانی آسارا یا آسارَه به معنای ستاره است.
آزادشهر یکی از شهرهای استان گلستان است.
نام پیشین این شهر «قَره تکن» به زبان ترکی است. قره یعنی سیاه و تکن یعنی تلو. در زمان رضاشاه پهلوی نام این شهر را «شاهپسند» نهادند؛ گفته میشود هنگامیکه رضاشاه از این منطقۀ زیبا میگذشته دستور میدهد یک پاسگاه ژاندارمری را که اکنون در میدان مرکزی شهر است ساخته شود و از این پس این شهر را شاهپسند نامیدند. پس از انقلاب اسلامی سال 1357 نام این شهر به آزادشهر تغییر یافت. آزادشهر همانگون که از آن پیداست به معنای شهرِ آزاد است.
آرین شهر در استان خراسان جنوبی است. این شهر در بخش سده از توابع شهرستان قائنات قرار دارد.
نام پیشین این شهر سده بوده که بعد از تصمیم هیئت دولت مبنی بر تغییر روستا به شهر نام آن به آرین شهر تغییر یافت. آرین شهر یعنی شهر آریاییان، شهر نژادگان، شهر نجیبان.
