همزه وصل؛
همزه اى است که در ابتدای جمله تلفّظ می شود، ولی در غیر اوّل جمله تلفّظ نمی شود و دو حرف قبل و بعد خود را به یکدیگر وصل می کند.
مثلاً "اُدخُلوا" اگر در ابتدای جمله باشد، همزه آن تلفّظ می شود، ولی در جمله "یا قومِ ادْخُلوا" دیگر همزه تلفّظ نمی شود و حرف "م" به حرف "د" وصل می شود.
همزه قطع؛
همزه ای است که همیشه و در هر کجای جمله تلفّظ می شود؛ أحسَنَ
همزه وصل و همزه قطع در مواردی "قیاسی" و در مواردی "سماعی" هستند که برای آشنایی با این موارد می توانید از مبادئ العربیة جلد چهارم صرف یا کتاب صرف ساده کمک بگیرید.
به عنوان مثال گفته اند که ده اسم که عبارتند از؛ (اِبن، اِبنة، اِبنُم، اِسم، اِست، اِمرؤ، اِثنان، اِثنتان، اَیمُنُ اللهِ) همزه آنها وصل است.
- همزه "اِسم" وصل است و آیه "بِئسَ الاِسمُ الفُسُوقُ بعدَ الإیمان" نباید به صورت "بِئسَلْ اِسْمُ" خوانده شود و چنین تلفظ نمودن درست است؛ "بِئسَ لِسْمُ"
🔹ابن مالک در مشکل ترین بیت خود (از لحاظ تلفّظ صحیح) در الفیه، اسم های دارای همزه وصل را به نظم در آورده است؛
و فی اسْمِِ اسْتٍ ابْنٍ ابْنِمٍ سُمِع
و اثْنَینِ وَ امْرِئٍ و تَأنیثٍ تُبِع
تلفّظ مصرع اوّل به ویژه با سرعت مشکل است؛
وَ فِسْ مِنِسْ تِنِبْ نِمِنْ سُمِعْ
