سواد یعنی سیاهی و یک مصدر عربی است. کسانی که بلد بودند بنویسند در حقیقت کاغذ سفیدی را سیاه می کردند. یعنی توانایی سیاه کردن کاغذ را داشتند. از این رو به آنان «با سَواد» گفته شد. این کلمه در عربی معادل ندارد و بدان می گویند: «الّذی یعرف الکتابة.» پس ما ایرانیان واژه بامزه ای را از پیوند دو واژۀ (با+سواد) ساخته ایم و دریافت نوینی به آن بخشیده ایم.
اِملاء نیز یعنی پُر کردن و هم خانوادۀ مَملو است؛ زیرا در گذشته ای نه چندان دور که کاغذ گران و دست نیافتنی بود، برای نوشتن همه جای آن را پُر می کردند و جای خالی بر جای نـمی ماند. پس به راستی که با سواد، با سواد بوده؛ چون همۀ کاغذ را سیاه و کاغذ را هم پر میکرد.
